การเสด็จออกมหาสมาคม เป็นพระราชพิธีที่พระมหากษัตริย์เสด็จออกที่ประชุมใหญ่เพื่อการสำคัญ โดยในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สยามินทราธิราช บรมนารถบพิตร มีการเสด็จออกมหาสมาคม ทั้งเป็นพระราชพิธีประจำปี และพระราชพิธีในโอกาสพิเศษ แต่ละครั้งมีขึ้นในสถานที่ต่าง ๆ อาทิ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรยพิมาน พระที่นั่งไพศาลทักษิณมหินทรพิมาน สีหบัญชร พระที่นั่งอนันตสมาคม พระที่นั่งสุทไธสวรรยปราสาท มุขเด็จ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท และพระที่นั่งองค์พิเศษ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง ทั้งนี้ เพื่อพระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ พระบรมวงศานุวงศ์ ข้าทูลละอองธุลีพระบาท คณะองคมนตรี คณะรัฐมนตรี สมาชิกรัฐสภา คณะทูตานุทูต ข้าราชการ ทหาร ตำรวจ ตลอดจนพสกนิกรทุกหมู่เหล่า เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้มีหมายกำหนดการเสด็จออกมหาสมาคม เนื่องในการพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรยพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง ในวันที่ 5 ธันวาคม เวลาเช้า 10.30 นาฬิกา โดยพระองค์ทรงเครื่องบรมขัตติยราชภูษิตาภรณ์ พร้อมเครื่องแบบเต็มยศ ประทับพระราชบัลลังก์ บนพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ เหนือพระแท่นนพปฎลมหาเศวตฉัตร ซึ่งตั้งอยู่หน้าพระที่นั่งบุษบกมาลามหาจักรพรรดิพิมาน และอยู่เบื้องหลังพระวิสูตร (ม่าน) พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ พระบรมวงศานุวงศ์ ข้าทูลละอองธุลีพระบาท (อยู่เบื้องหลังพระวิสูตร) และคณะบุคคลต่าง ๆ (อยู่เบื้องหน้าพระวิสูตร) เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล
อนึ่ง การนี้จะมีขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยหากเป็นปีที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้ประกอบการพระราชพิธีอย่างพิเศษในวโรกาสสำคัญ จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้จัดขึ้นในสถานที่สำคัญอื่น อนึ่ง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ทหารรักษาพระองค์เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายสัตย์ปฏิญาณตนเป็นกรณีพิเศษในการนี้ด้วย และในปี พ.ศ. 2556 สำนักพระราชวัง ย้ายสถานที่เสด็จออกมหาสมาคม ไปยังท้องพระโรง ศาลาราชประชาสมาคม (อาคารเอนกประสงค์เดิม) วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ นับเป็นการเสด็จออกมหาสมาคม เนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษา นอกเขตกรุงเทพมหานครครั้งแรกในราชวงศ์จักรี[ต้องการอ้างอิง]อนึ่ง ในปี พ.ศ. 2557ตามแถลงการณ์ของสำนักพระราชวังว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระพลานามัยไม่พร้อม ที่จะเสด็จออกมหาสมาคม คณะแพทย์จึงขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต ให้งดพระราชกิจสักระยะหนึ่ง จึงทำให้ปี พ.ศ. 2557 งดการพระราชพิธีเสด็จออกมหาสมาคม ส่วนในปี พ.ศ. 2558 มิได้มีหมายกำหนดการเสด็จออกมหาสมาคม
ทรงฉลองพระองค์ครุย พร้อมเครื่องแบบจอมทัพประทับพระราชบัลลังก์ บนพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ เหนือพระแท่นนพปฎลมหาเศวตฉัตร ซึ่งตั้งอยู่หน้าพระที่นั่งบุษบกมาลามหาจักรพรรดิพิมาน เบื้องหลังพระวิสูตร (ม่าน)
ตั้งมั่นอยู่ในความสุจริตสามัคคีและความไม่ประมาท โดยยึดเอาประเทศชาติ อิสรภาพ เสรีภาพ และประโยชน์สุขของประชาชนคนไทยเป็นจุดหมายสูงสุด”
จิตใจให้แน่วแน่หนักแน่น ที่จะร่วมกันบำเพ็ญกรณียกิจของตน ๆ ให้ประสานและเกื้อกูลส่งเสริมกันอย่างสอดคล้อง ด้วยความสุจริต แข็งขัน และจริงใจ เพื่อให้ผลสำเร็จทั้งหลาย ที่แต่ละฝ่ายแต่ละคนกระทำ ประมวลกันเป็นความเจริญมั่นคง ความวัฒนาผาสุก และความรุ่งเรืองไพบูลย์ ของประเทศชาติไทยของเรา”
เฉลิมพระชนมพรรษา (ทุกปี) • การเสด็จออกมหาสมาคม (ในโอกาสสำคัญ) • สมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ (โอกาสพิเศษ)
อ่านบทความฉบับสมบูรณ์ได้ที่ http://th.wikipedia.org/wiki/การเสด็จออกมหาสมาคมในรัชกาลที่_9
